Akustik Gitar Öğrenmek Zor Mu? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış
Gitarın telleri, sadece birer nota değil, toplumsal normların, fırsat eşitsizliklerinin ve kişisel yolculukların da yansıması olabilir…
Gitar ve Toplumsal Cinsiyet: Bir Kadın Olarak İfade Özgürlüğü
Birkaç hafta önce, Kadıköy’deki o meşhur müzik dükkanına uğradım. Orada, akustik gitar almayı planlayan bir kadının, çalışanla sohbetini duydum. Kadın, “Benim için zor olur mu gitar öğrenmek?” diye sordu. Çalışan, “Hayır, kesinlikle zor olmaz, sadece zaman ve pratik gerektirir,” dedi. Ama kadının gözlerindeki tereddüt, o anki cevabın ötesinde bir şey söylüyordu.
Gitar, uzun yıllar erkeklerin domine ettiği bir enstrüman olarak görülmüştür. Toplumun geneline bakıldığında, kadınların müzikle ilişkisi daha çok şarkıcılık gibi pasif bir rolde şekillendirilmişken, erkekler daha aktif ve yaratıcı roller üstlenmişlerdir. Bu, müzik dünyasında da kendini gösteriyor. Kadınların gitar öğrenmesi veya profesyonel müzik yapması, hala bir kırılma noktası olabilir. Ama değişen zamanla birlikte, kadınların müzik dünyasında kendilerine daha fazla yer açtığını görüyoruz.
Sokakta yürürken bazen “Gitar çalmak istiyorum ama çevremdeki insanlar benim hakkımda ne düşünür?” diyen birçok kadınla karşılaşıyorum. Birçoğu, toplumun kadınları genellikle estetik ve duygusal işlere yönlendirdiğini hissediyor. Oysa gitar gibi enstrümanlar, duygusal olduğu kadar teknik ve zihinsel bir beceri gerektiriyor. Bu, kadınların her alanda olduğu gibi, müzikle de daha eşit fırsatlar bulması gerektiğini gösteriyor.
Müzik Öğrenmek ve Çeşitlilik: Herkes İçin Erişim Meselesi
İstanbul’da, sokakta yürürken, bir akustik gitarın sesini duymak daha sıklaşmaya başladı. Ancak bu sesi sadece belli bir kesimden duyduğumu fark ettim. Özellikle daha düşük gelirli mahallelerde yaşayan gençlerin, müzikle tanışması bir hayal gibi kalabiliyor. Müzik eğitimi ve enstrümanlar, ekonomik güce ve toplumsal konumlanmaya göre şekilleniyor. Akustik gitar almak, onunla bir şeyler çalmak ve öğrenmek, sınıfsal bir bariyer haline gelebiliyor.
Bir arkadaşım, sosyal hizmetler alanında çalışan bir kadın, “Akustik gitar öğrenmek, müziği bir hobiden öte bir kariyere dönüştürmek, genellikle daha varlıklı bireylerin sahip olduğu bir ayrıcalık,” diyor. O kadar çok insan var ki, basit bir gitar almak bile maddi yük yaratabiliyor. Enstrüman almak için kredi çekmek ya da sadece eğitime katılabilmek bile, çoğu zaman aile bütçesini zorlayan bir durum olabiliyor. Bu da müzikle buluşmak isteyenlerin sayısını kısıtlıyor.
Çeşitlilik ve eşitlik açısından baktığımızda, her çocuğun, gencin ya da yetişkinin, ekonomik durumu ne olursa olsun, müzikle tanışma ve kendini ifade etme hakkı olduğunu unutmamalıyız. Devletin ve toplumun, müzik eğitimi ve enstrümanları erişilebilir kılmak için daha fazla fırsat yaratması gerekiyor.
Sosyal Adalet Perspektifinden Gitar Öğrenmek: Kim İçin Zor, Kim İçin Kolay?
Sosyal adalet, her bireyin eşit fırsatlara sahip olması gerektiğini savunur. Ancak, pratikte bu fırsatlar genellikle eşit dağıtılmamaktadır. Akustik gitar öğrenmek, bir bakıma sosyal adaletin de bir yansımasıdır. Kimi insanlar için gitar öğrenmek sadece tutku ve eğlence iken, kimileri için bir özgürleşme ve kimlik bulma aracıdır.
Geçen gün, işe gitmek için toplu taşıma araçlarını kullanırken, bir grup gençle sohbet ettim. Onlar, kendi mahallelerinde müzik eğitimi almakta zorlanan ama buna rağmen gitar çalmaya hevesli olan çocuklardı. Çoğu aile, çocuklarının müzikle ilgilenmesini istemiyor çünkü toplumda, sanatla uğraşan birinin ‘gerçek bir iş’ yaptığı düşünülmüyor. Bunun yerine, meslek sahibi olmanın öncelikli olduğu öğretiliyor. Müzik, yani gitar çalmak gibi hobiler ise, bazen zaman kaybı olarak görülüyor.
Ama bu çocuklar, o müzikle buluşma fırsatını elde edebilseler, belki de hayatları bambaşka olacaktı. Gitar, onlara sadece bir hobi değil, duygusal bir ifade biçimi, hayal kurma aracı olabilirdi. Çeşitlilik ve sosyal adalet açısından baktığınızda, bu çocukların müzikle tanışma hakkı da en az diğer çocuklar kadar önemli.
Sonuç Olarak: Akustik Gitar Öğrenmek Kimler İçin Zor, Kimler İçin Kolay?
Akustik gitar öğrenmek zor mu sorusunun cevabı, bir kişinin toplumsal cinsiyetine, ekonomik durumuna, yaşadığı çevreye ve eğitim fırsatlarına bağlı olarak değişiyor. Herkesin eşit fırsatlara sahip olmadığı, bazı grupların daha fazla engelle karşılaştığı bir dünyada, gitar gibi bir enstrümanla tanışmak, aslında bir özgürleşme ve eşitlik mücadelesi haline gelebiliyor.
Kadınların müzikle daha fazla iç içe olabilmesi, toplumsal normlardan bağımsız olarak enstrüman çalmayı öğrenebilmeleri, sınıfsal engellerin ortadan kalkması, her çocuğun müzik eğitimi alabileceği bir toplum yaratmak, aslında sosyal adaletin temel taşlarını oluşturur. Gitar çalmak ve müziği keşfetmek, sadece bir beceri değil, aynı zamanda bir hak meselesidir.
Sonuçta, akustik gitar öğrenmek zor değil; ama herkes için aynı derecede kolay da değil.